- Bedrijven die hun onvermijdelijke CO2-uitstoot willen compenseren, kunnen aankloppen bij Sven Jense van non-profitorganisatie Climate Cleanup. Hij koppelt ze aan natuurprojecten.
- Op zakelijke CO2-reductieprojecten is veel kritiek, omdat ze moeilijk meetbaar zouden zijn. Jense stelt koolstofreductie op basis van de wetenschap te kunnen vastpinnen.
- Niet alle bedrijven zijn welkom. Grote vervuilers weert Jense, omdat hij niet wil bijdragen aan greenwashing.
- Lees ook: Klimaattop Egypte: 5 vragen over wat je kunt verwachten en wat COP27 betekent voor bedrijven
Het bedrijfsleven staat de komende decennia voor één van de grootste uitdagingen ooit: om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen, moeten ze hun CO2-uitstoot terugbrengen naar nul.
Maar ja, niet alle bronnen van CO2-uitstoot reduceren bedrijven in één klap. Het duurt bijvoorbeeld even om een volledig wagenpark elektrisch te krijgen.
De Amsterdamse politicoloog Sven Jense loopt dezer dagen over de beursvloeren van de klimaattop in Egypte met een mogelijke oplossing. Met zijn nieuwe non-profitorganisatie Climate Cleanup biedt hij bedrijven die willen verduurzamen een systeem aan voor wat hij ‘carbon removal credits‘ noemt.
Zijn platform ONCRA, wat staat voor Open Natural Carbon Removal Accounting, koppelt bedrijven met een verduurzamingsvraag aan partijen die op een natuurlijke manier CO2 uit de lucht halen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld investeringen in zeewier- en bamboeboerderijen, zegt Jense, als Business Insider met hem videobelt.
Systemen CO2-reductie vaak niet goed meetbaar
Er zijn al zat systemen waarmee bedrijven hun CO2-uitstoot kunnen compenseren, maar Jense stelt het net even anders te doen dan de massa. "Vaak zijn dit soort systemen gebaseerd op reductie, die je niet goed kunt meten. Zo kun je bijvoorbeeld als bedrijf een stuk bos in Brazilië kopen, om dit tegen de bomenkap van Bolsonaro te beschermen. Maar dan maak je de aanname dat dit bos anders gekapt zou worden. Stel dat dat niet het geval is, dan compenseer je in feite geen CO2 - los van dat het goed is dat je een stuk bos beschermt."
De Amerikaanse tv-presentator John Oliver uitte deze zomer vergelijkbare kritiek op dit systeem van certificaten voor CO2-reductie, dat hij zelfs "bullshit" noemde.
Om te voorkomen dat zijn systeem straks in diezelfde categorie valt, stelt Jense sterk in te zetten op meetbaarheid. Als deelnemende bedrijven bijvoorbeeld investeren in een van zijn kleinschalige, regeneratieve landbouwprojecten levert dat een koolstofbesparing op. Die stelt Jense op basis van wetenschappelijk onderzoek te kunnen vastpinnen. De besparingsdata deelt hij vervolgens met afnemers.
Maar goed, Jense zit dan ook niet in de wedstrijd om de boel te bedonderen. Klimaat gaat hem aan het hart. Zo stond hij aan de wieg van activistische initiatieven als Amsterdam Fossielvrij en Citizens Climate Lobby Nederland.
Zelf heeft hij twee zoontjes van drie en zes jaar oud. "Het gaat me om de toekomst van deze generatie", zegt Jense. Hij las net een onderzoek waaruit blijkt dat bijna de helft van de jongeren uit Afrika en het Midden-Oosten twijfelt of ze wel kinderen moeten nemen vanwege het klimaat. Verschrikkelijk, vindt hij dat.
1 miljard ton verwijderde CO2-uitstoot voor 2030
Voor 2030 hoopt Jense 1 miljard ton aan CO2 te hebben opgeruimd, maar daarmee is de wereld nog niet gered. Om alle historische CO2-uitstoot te compenseren en de volledige klimaatcrisis het hoofd te kunnen bieden, zou de wereld 1.500 miljard ton CO2 moeten opruimen, schrijft de stichting op zijn website.
Alleen al in 2021 werd er mondiaal 33 miljard ton CO2 uitgestoten, bleek uit onderzoek van de International Energy Agency (IEA). De jaarlijkse mondiale CO2-uitstoot nam sinds de jaren '90 sterk toe, valt te zien in onderstaande grafiek van de IEA.
Bedrijven betalen bij Climate Cleanup 80 euro per ton verwijderde CO2-uitstoot, goed voor één credit. Dit bedrag vloeit volledig toe naar de natuurprojecten. Daarbovenop betalen ze 7 procent per credit aan Climate Cleanup, dat hiermee onder meer de dataverzameling financiert.
Hoeveel credits bedrijven gemiddeld gezien nodig hebben om hun huidige - en soms zelfs historische - uitstoot te compenseren kan Jense niet zeggen, omdat de verschillen tussen bedrijven te groot zijn.
De stichting lanceert het systeem vandaag op de klimaattop in Egypte. Hij heeft al een tiental bedrijven aangesloten die voorzien in CO2-reductie, naast enkele ondernemingen die gebruikmaken van de credits.
Vooral mkb-bedrijven melden zich, zegt Jense. "Bijvoorbeeld een middelgrote accountancyfirma en verscheidene ICT-bedrijven. Softwarebedrijven hebben vaak een jong werknemersbestand. Veel jongeren hebben het op de arbeidsmarkt voor het uitkiezen en willen graag werken bij een bedrijf dat de wereld beter achterlaat. Je ziet daardoor dat ICT-bedrijven meer toezeggingen doen om hun CO2-uitstoot op te ruimen."
Niet alle bedrijven zijn overigens welkom als afnemer bij de non-profit van Jense. Hij accepteert geen bedrijven die voor meer dan 10 procent van hun businessmodel afhankelijk zijn van fossiele bronnen. Multinationals die de twijfelachtige eer hebben in de top-200 meest vervuilende bedrijven ter wereld te staan, hoeven al helemaal niet bij hem aan te kloppen.
Waarom eigenlijk niet? Bij deze groep zijn klimaattechnisch toch juist de grootste stappen te zetten? Dat moge zo zijn, maar Jense is bang dat de industrie daarmee de mogelijkheid krijgt zijn fossiele businessmodel in stand te houden. "We willen dat bedrijven hun eigen uitstoot reduceren tot zover mogelijk. Doen ze dit niet, dan stelt ons systeem hen alleen maar in staat te zeggen dat ze klimaatneutraal zijn, terwijl hun eigen uitstoot onverminderd doorgaat."
Zin en onzin van COP27
Over de zin en onzin van de klimaattop in Egypte (COP27) is veel te doen geweest. Critici wezen er de afgelopen dagen op dat Egypte doodleuk vliegreizen promoot tijdens een klimaattop en dat het maar de vraag is hoeveel zin deze top heeft.
Als alle landen hun afspraken al nakomen, stevenen we eind deze eeuw nog altijd af op een temperatuurstijging van 2,5 graden ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. En dat terwijl een stijging van 2 graden als het absolute maximum wordt gezien om de wereld nog enigszins leefbaar te houden.
Voor Jense is het glas desondanks liever halfvol dan halfleeg. Als politicoloog van opleiding is hij onder de indruk van het feit dat deze top überhaupt functioneert. "Er zijn zoveel landen [198, red.] met compleet verschillende belangen. Het Parijs-akkoord was in dat kader een ongelofelijk succes. Ik wil voorkomen dat we in een discussie belanden over of het allemaal goed genoeg is. Waar het om draait, is dat er nu aan dit probleem gewerkt wordt. Misschien is er wel een wonder nodig, maar het is denk ik te vroeg om te zeggen dat je er niet meer in gelooft. Ik blijf optimistisch."